Gov2.0 – JanWiersma.com

De nieuwe overheid i-Strategie… & Cloud

De afgelopen week was er de aankondiging van de nieuwe i-Strategie voor de rijksoverheid, gevolgd door de mededeling dat de overheids-CIO’s dit plan hadden goed gekeurd:

De ict- en informatiestrategie (I-Strategie) van de Rijksoverheid is definitief goedgekeurd door de Interdepartementale Commissie van cio’s (ICCIO). Dat maakte Rijks-cio Maarten Hillenaar bekend op het Digitaal Bestuur Congres 2011. Als laatste stap wordt de I-Strategie nu aan de Tweede Kamer aangeboden. De strategie heeft betrekking op alle ict-voorzieningen voor de bedrijfsvoering van de Rijksoverheid en op een aantal generieke ict-voorzieningen in het primaire proces.

In het kader van de bezuinigingen en de stap naar een kleinere en efficiëntere rijksoverheid, doet onze Rijks-cio wat hij moet doen en komt met een plan voor de noodzakelijke samenvoeging van ICT voorzieningen.

Uiteraard komt ‘cloud’ ook voorbij in de context van de nieuwe strategie. Er schuilen tenslotte veel voordelen in het gebruik van cloud. Zeker als je alle media om de hype heen mag geloven. Ook andere overheden zoals die van Japan en de USA doen aan ‘cloud’.

Nu moet ik bekennen dat ik de exacte inhoud van de i-Strategie niet ken, dus mijn conclusies moet baseren op artikelen uit de diverse (ICT)media. In deze media zie ik echter steeds het zelfde terug komen;

…De strategie grijpt in op alle ict-voorzieningen voor de bedrijfsvoering van de Rijksoverheid alsmede op een aantal generieke ict-voorzieningen in het primaire proces.

…spreekt Hillenaar over de gesloten Rijksoverheid-Cloud. Met het netwerk en de DWR zijn de voorzieningen er om een Rijks-Cloud in te richten van waaruit allerlei centrale toepassingen kunnen worden gefaciliteerd. Daarbij past ook de consolidatie van de huidige 63 datacenters waarmee het proces van vereenvoudiging en standaardisatie verder wordt doorgezet.

UK G-Cloud

In mijn vorige blog rond overheidscloud schreef ik over de Amerikaanse overheid en de manier waar op zij cloud hebben opgepakt. Een nog betere parallel voor het ICT proces dat nu start bij de Nederlandse overheid, is te vinden bij de Engelse overheid. Eind 2010 sprak ik Mike Truran over de ontwikkeling van de UK G-Cloud.

De gekozen hoofdgebieden uit de UK, komen overeen met die in Nederland:

Datacenter Strategy –> al enige tijd punt van Nederlands onderzoek
Open Source, standards –> in Nederland al enige tijd actief met beperkt succes
Public sector network strategy –> beperkt actief in Nederland, bijvoorbeeld de ‘haagse ring’
Common Desktop Strategy –> in Nederland het veel besproken DWR project

Al deze onderdelen zien we in de besproken i-Strategie ook weer terug/bij elkaar komen. Het traject in de UK rond G-Cloud is echter al gestart in 2009. De ontwikkeling van de UK strategie is zwaar beïnvloed door de manier waar op Obama dit in de USA heeft aangepakt; “The Obama effect: The US IT Revolution and the UK.” Zo zien we overheids-IT wereldwijd grof weg dezelfde kant op gaan, maar met duidelijke verschillen in de uitvoering en uitwerking er van.

Traditioneel zijn overheden goede klanten van de grote IT ‘System Integrators’ van deze wereld. Dit alles gaat gepaard met mega contracten en aanbestedingen, waar veel kleine organisaties nooit aan zouden kunnen deel nemen. Dit is ook het geval in de UK, waar veel overheids IT is ge-outsourced naar een aantal grote marktpartijen.

Het is dan ook niet vreemd dat deze staan te trappelen om de overheid een ‘cloud’ te verkopen. Zeker met de huidige economische condities lijkt een aanbesteding voor de bouw en migratie van overheids ICT een zeer welkome bron van inkomsten.

Met behoud van hun (financiële) aandeel willen deze huidige dienst verleners dus ook wel mee werken aan de consolidatie van de overheids spulletjes.

HP was er dus ook snel bij om te melden dat ze een demo omgeving hadden voor de UK overheid waarbij ze de G-Cloud konden laten zien.

Ik kan me zo ook voorstellen dat de telefoon van onze Rijks-cio niet stil staat na de aankondiging van de i-Strategie, en de grote IT leveranciers aan de poort staan te trappelen.

In Nederland lijken we dezelfde route te volgen als de UK, waarbij ‘cloud’ staat voor het bij elkaar zetten (consolidatie) van overheids datacentra en IT infrastructuur en op die manier geld te besparen. Dit is een consolidatie slag die diverse grote bedrijven in de afgelopen jaren ook al hebben afgelegd om hun ICT kosten te drukken. De vraag is echter of we dit momentum niet moeten pakken voor echte verandering en vooruitgang.

Volgende stap?

Zoals Peter Hinssen in zijn ‘New Normal’ beschrijft, geeft cloud ons de volgende stap in de IT evolutie:

[youtube=http://www.youtube.com/watch?v=3ugBwy343Ak&w=448&h=252&hd=1]

De vraag is nu welke volgende stap de overheid moet nemen in zijn IT evolutie. De i-Strategie maakt duidelijk dat er iets moet gebeuren en de Rijks-cio ziet kansen, in wat misschien wel het ‘spoetnik moment’ is voor overheids-IT. Tijd om een sprong vooruit te maken dus…

Better… for less (not: buy more servers… and more licences)

Het UK rapport “Better for Less – How to make Government IT deliver savings.” (PBA) geeft een verfrissende kijk op overheids ICT, innovatie en de juiste manier van markt stimulatie. Het evalueerde de strategie van de UK Gov en de bouw van hun G-‘Cloud’. Het keek ook naar de manier waar op de huidige IT ‘System Integrators’ hun dienst verlening inzetten en het feit dat deze bij grote contracten vooral gebaat zijn bij het handhaven van status-quo en niet bij echte innovatie. Rond het gebruik van cloud diensten beschrijft dit rapport:

Government must stop believing it is special and use commodity IT services much more widely. It must make the most of its tremendous institutional memory and experience to make IT work together across government and it must innovate at an entirely different scale and price point.

…

Government applications and services should therefore be available ‘in the cloud’. Not in a cloud, in the cloud, for the reasons discussed above. This requires a fundamental change in the way government procures its infrastructure, which is currently based on providing an inward-facing ”G Cloud”. It also promotes and encourages the development of smaller, iterative applications that can be used by different departments across government,

De door de Nederlandse Rijks-cio aangehaalde “generieke ict-voorzieningen” zijn meestal commodity ICT en derhalve uitstekend geschikt om uit de cloud als SAAS te halen.

Uiteraard laait hierbij het debat over veiligheid altijd weer op. Hier word echter volop op ingespeeld door de leveranciers van SAAS oplossingen. Vele zijn in het bezit van International Organization for Standardization (ISO) 27001, Statement on Auditing Standards (SAS) 70 Type I and Type, PCI-DSS, HIPAA, etc.. Dit zijn vaak meer audit controls dan dat menig IT afdeling van de overheid kan tonen.

Daarnaast leveren sommige SAAS leveranciers een speciale overheids versie, die aan nog meer (overheids) eisen voldoet, zoals Microsoft BPOS Federal (nu Office 365). Hierbij zijn vaak ook garanties af te geven over de locatie van data.

En de rest…

Uiteraard is niet alle ICT binnen de overheid commodity ICT en blijven we vanuit de veiligheid discussie ook data houden die niet gehuisvest kan worden in de public cloud. Hierbij zal sommige data afhankelijk zijn van wetgeving die ons op dit moment beperkt in de mogelijkheden van cloud gebruik.

Gelukkige bied het cloud model hier ook kansen in diverse smaken (IAAS, PAAS, SAAS) en soorten (Public, Private). (Zie PAAS artikel, eerste deel).

Het bouwen van een private cloud, is daarbij echt iets anders dan enkel de consolidatie van de huidige ICT voorzieningen. Gezien de schaal van ICT bij de gehele Nederlandse overheid, liggen hier kansen om een cloud omgeving te bouwen op de manier waarop de ‘big boys’ dat doen. Zoals in het eerder geschreven artikel Formule 1 van ICT beschreven moet je voor de bouw van een echte private cloud omgeving goed kijken naar de public cloud leveranciers en de manier waar op zijn in techniek en proces hun IT bedrijven. Hoe meer je daarbij cloud standaarden gebruikt, die in de public cloud ook gebruikt worden, hoe beter de overlevingskansen worden voor je ICT strategie op langere termijn. Zoals Forbes recent melde in een cloud do&don’ts:

Don’t use a private cloud without a migration plan to the public cloud. A variety of vendors have bet the farm on the fact that clouds based on proprietary hardware, meaning anything more expensive than the cheapest commodity technology, will always be more expensive than the public cloud as built by Google and Amazon that relies on the cheapest components.

…private clouds must be built on public cloud standards so that the same management systems can be used. In this way, computing workloads can move easily from your private cloud to the public cloud.

…

Don’t let the cloud happen to you. Remember, the biggest impact that the cloud in any form will have will be when it translates into business value. None of the vendors will ever be able to tell you about how to do this. Their story will always be about cost and abstract “flexibility.”

The winners will be the companies that understand how the cloud makes new offers and products possible.

Het is dus van belang om goed te weten wat er komt kijken bij het bouwen van een private cloud. Dit voorkomt te hoge kosten bij de exploitatie van de private cloud en hoge kosten bij toekomstige migratie naar public cloud.

De verdeling van de totale ICT voorziening zal namelijk constant in transitie zijn over de vlakken van public, private, IAAS, PAAS en SAAS: van de huidige ICT, naar meer gebruik van cloud (public&private). Na enige tijd zullen applicaties (en data) uit de private cloud omgeving ook geschikt worden voor een transitie naar de public cloud. Na enige jaren zal de traditionele IT omgeving verdwijnen. De meeste ICT functies zullen uiteindelijk afgenomen worden in de public cloud (80%). Enkele functies zullen nog geleverd worden vanuit de private cloud (20%):

‘Dit gaat even pijn doen’…

De overheid is nooit echt goed geweest in het uitvoeren van hele grote projecten en zeker niet op ICT vlak. Daarnaast zal het best lastig zijn om alle departementen op een lijn te krijgen. ICT hervorming op deze schaal zal ook altijd gepaard gaan met de nodige miljoenen aan investeringen.

Dit zal echter het geval zijn bij elk te kiezen scenario. Zodra we bijvoorbeeld alle departementen gebruik zouden laten maken van 1 (nieuw) datacenter als co-lo omgeving, begint daar de discussie al over niet op elkaar afgestemde beveiligingsmodellen tussen departementen. En dat is co-lo nog de ‘laagste’ vorm van consolidatie.

Ik wil dus niet beweren dat deze transitie naar een ‘overheid & IT 2.0’ makkelijk zal zijn. We bevinden ons in een complexe ICT wereld, waarbij elke migratie pijn zal doen. De vraag is echter of de overheid nu een echte stap vooruit durft te nemen;

Gebruik van public SAAS voor commodity ICT functionaliteit.
Gebruik van off-premises private PAAS/IAAS voor overige ICT functionaliteit.
Gebruik van on-premises private PAAS/IAAS voor gevoelige data en ICT functionaliteit.

Als we dit combineren met stimulatie van innovatie door de markt (zoals in het Better for Less document) en andere manier van applicatie bouw (crowdsourcing), voorzie ik een mooie toekomst voor de overheids ICT en de ‘overheids cloud’.

PAAS & de toekomst van programmeren (2)

PAAS, programmeren en crowdsourcing

Het eerste deel van PAAS & de toekomst van programmeren sloot ik af met het idee dat in de toekomst eindgebruikers (hun) applicaties zouden kunnen schrijven. Als we dit combineren met de technologische mogelijkheden van internet zoals PAAS en wereldwijd bereik van potentiele ontwikkelaars, komen we bij een interessante optie: crowdsourcing.

Conform Wikipedia verstaan we onder crowdsourcing:

…gebruikt om een recente ontwikkeling aan te duiden, waarin organisaties (overheid, bedrijven, instituten) of personen gebruikmaken van een grote groep niet vooraf gespecificeerde individuen (professionals, vrijwilligers, geïnteresseerden) voor consultancy, innovatie, beleidsvorming en onderzoek.

Hierbij is dus het idee om (groepen) mensen aan het werk te zetten om voor jou organisatie applicaties te gaan bouwen. Dit kunnen eigen personeels leden zijn die applicaties bouwen om hun werk beter te kunnen uitvoeren, maar kunnen ook andere mensen zijn. De verleiding tot het bouwen van een applicatie komt vaak in de vorm van een wedstrijd met een (geld) prijs. Daarnaast is het veel deelnemende ontwikkelaars te doen om de eer en de status.

Een aantal ontwikkelingen in de afgelopen jaren maken het bovenstaande echt mogelijk;

Kennis

In 2007 concludeerde de Yankee Group al dat eind gebruikers steeds meer technische kennis bezitten en steeds meer ‘tech-savvy’ worden. Dit beeld werd versterkt met het feit dat steeds meer thuis elektronica zijn intrede deed binnen bedrijven. Dit begon met het zelf mee brengen van een laptop en telefoon/smartphone en de komst van de iPad heeft dit alleen nog maar versterkt. We kunnen niet ontkennen dat generaties die na ons volgen ook vele malen handiger zijn met bijvoorbeeld de PC dan wij zelf.

Platform As A Service

Zoals in het eerste deel vermeld geeft een PAAS omgeving zoals Force.com of Google App Engine, de ontwikkelaar de mogelijkheid om zijn applicatie te bouwen zonder zich druk te maken over de onderliggende technische infrastructuur. Mocht zijn applicatie een succes worden, dan hoeft hij zich ook niet druk te maken over het opschalen van die infrastructuur. Succesvolle diensten kunnen heel snel groeien, denk bijvoorbeeld aan Playfish; Zij bouwde een aantal succesvolle games voor Facebook en iPhone en schoten binnen enkele maanden naar 50 miljoen gebruikers (en werden gekocht voor $300 miljoen door EA). Zonder een flexibel cloud platform was dat niet mogelijk geweest.

Nieuwe programmeer technieken

De manier van applicatie ontwikkeling is veranderd in de afgelopen jaren. Daarnaast zijn er veel tools en frameworks beschikbaar gekomen die het ‘kloppen van code’ makkelijker hebben gemaakt. Er komen ook steeds meer SDK’s beschikbaar die het schrijven van een applicatie voor bijvoorbeeld de iPad makkelijker maken.

(In het vorige deel van de blog is hier voor een deel ook al naar gekeken.)

API’s

API staat voor Application Programming Interface en is een verzameling definities op basis waarvan een computerprogramma kan communiceren met een ander programma of onderdeel. Het vormt zeg maar het onafhankelijke koppelvlak tussen aanbieder en afnemer.

Applicaties zijn leuk, maar het gaat uiteindelijk om de data en informatie die er mee bewerkt, bekeken en geproduceerd kan worden. Als een applicatie ontwikkelaar een applicatie gaat bouwen, dient deze wel te weten op welke manier hij de data kan benaderen en welke opmaak deze data heeft. Hierbij komen API’s in beeld; een API definieert de toegang tot de functionaliteit die er achter de API schuil gaat. De buitenwereld kent geen details van de functionaliteit of implementatie, maar weet dankzij de API wel hoe deze kan worden aangesproken.

Steeds meer organisaties en bedrijven publiceren hun data via een API op internet. Door middel van het combineren van API’s kunnen applicatie bouwers hun applicaties verrijken met deze informatie bronnen. Denk hierbij aan de combinatie van Google Maps en foto’s op Flicker via hun API’s. (Dit worden ook wel Mashups genoemd).

Er zijn inmiddels diverse producten op de markt voor de bouw, publicatie en beheer van API’s. Voorbeeld: Apigee (waar je ook uitgebreide kennis over API’s kunt vinden.)

(O ja, en als je die API(’s) dan gaat bouwen… dan graag een RESTfull API…)

Opensource

Over opensource kunnen we lang discussiëren, maar in een model waarbij crowdsourcing voor applicatie bouw word toegepast word de meeste winst behaald door de applicatie onder een opensource model te ontwikkelen. Het beschikbaar hebben van de broncode, levert inspiratie voor andere ontwikkelaars, levert snellere ontwikkeling door hergebruik van code en veiligere applicaties door dat 10 ontwikkelaars meer zien dan 1.

Uiteraard bestaan hier hele, bijna religieuze, debatten over… maar uiteindelijk past dit gewoon goed bij elkaar. Luister maar naar Simon Wardley. (opensource na +/-20min)

Versie- en broncodebeheer

Goed versie- en broncodebeheer is noodzakelijk voor het beheer en onderhoud van de gebouwde applicatie. Het zorgt voor betere onderlinge samenwerking tussen ontwikkelaars, goede registratie en opvolging van software fouten en betere documentatie. In combinatie met opensource geeft het deelnemers aan een competitie ook de mogelijkheid om code en applicatie delen te hergebruiken en sneller een applicatie te kunnen leveren.

Men kan een eigen systeem selecteren en opzetten of gebruik maken van de vele systemen die op internet al beschikbaar zijn. (Tip: gebruik GitHub… het is 1 van de betere op dit moment… en ja deze draait ook ‘in de cloud’, maar is ook geschikt voor closed-source)

Wedstrijdplatform

Om de competitie voor de applicatie ontwikkeling te houden, dient men een wedstrijdplatform te creëren. Hier bij gaat het in de basis om een systeem waarbij
alle benodigde informatie rond de competitie te vinden is en men zich kan inschrijven. Het is nog beter om dit systeem te verrijken team omgevingen die samenwerking bevorderen en verbeteren en met ranglijsten die het spel en uitdagingselement versterken. Voorbeeld: http://www.challengepost.com/

Laten we na al deze theorie en benodigdheden enkele voorbeelden bekijken van crowdsourcing en app ontwikkeling:

Continue with reading

Overheids Cloud… geen goed idee…

Op 19 mei werd in de 2e kamer een motie behandeld rond de inzet van cloud computing voor de overheid. Deze werd ingediend door de Kamerleden Van der Burg, Heijnen & Algra;

…verzoekt de regering in navolging van landen als Japan, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten een strategie voor de hele Nederlandse overheid te ontwikkelen voor «cloud computing» en een «cloud First»-strategie waarbij mogelijkheden voor de inrichting van de overheidscloud duidelijk omschreven worden met de bijbehorende voor- en nadelen;

Volledige tekst hier en de behandeling hier.

Was de motie rond gebruik van opensource nogal gewaagd voor de politiek, deze gaat dus duidelijk een aantal stappen verder. Nu is ‘cloud’ een heel breed begrip en kan de inhoud van de motie dus ruim geïnterpreteerd worden. Uiteraard werpen diverse overheids IT-ers direct de nodig barrières op, met het veiligheids aspect voor op. De overheid is gegevenshoeder van een hoop burger gegevens en heeft de plicht deze goed te behandelen. Dit zou dan ‘niet in een cloud omgeving kunnen’… controle kwestie dus… Daarbij mogen we ons ook afvragen hoe ‘veilig’ die informatie op dit moment is opgeslagen. Een muur (ook al is die van de overheid) om een paar systemen heen, is nog geen garantie voor de veiligheid van de data.

Wegens alle beperkingen rond public cloud computing en de beren (reëel of niet) die we op de weg zien, kiest men dus voor: wel cloud… maar niet public… dus we gaan voor private cloud. Omdat de critici het dan ook wel eens zijn met het verhaal van economische voordelen en schaalgrote, is de term ‘Overheidscloud’ geïntroduceerd. Het idee: iedereen heeft email nodig, dus we bouwen een eigen mail-cloud voor de overheid, iedereen heeft CRM nodig.., iedereen heeft… Het idee is wel duidelijk…

Recent had ik de mogelijkheid om met mevrouw vd Burg (VVD) en Mike Chung (KPMG) kort van gedachte te wisselen over de richting voor de Nederlandse overheid rond cloud. Hierbij werd het overheidscloud concept ook even getoetst. Samengevat kwam de reactie hier op neer:

Het bouwen van een interne private cloud omgeving voor de gehele Nederlandse overheid levert een grote uitdaging. Er zijn hoge kosten mee gemoeid, in een toch al economisch slechte situatie. De doorlooptijd zal enorm zijn. Het op 1 lijn krijgen van diverse departementen kost veel tijd, het bouwen van deze omgeving kost ook veel tijd. Google, Microsoft en Amazon hebben hun omgeving ook niet van vandaag op morgen gebouwd.

Het eerder besproken onderzoek The Economics of the Cloud for the EU Public Sector levert nog een aantal interessante inzichten op rond de inzet van Cloud computing binnen de overheid. Een onderdeel is het opzetten van een overheids cloud;

Some governments have expressed a desire to construct a cloud for all departments and agencies in this way. Pooling resources could dramatically improve the economics and appeal of a private cloud. But this is a highly simplified view. It may be challenging to get all civilian or military agencies within a government to put the entirety of their IT on the same private cloud. Agencies have different needs, requirements, dependencies, work cycles, legacy requirements, and budgets and simply may not want to have their IT decisions made outside the agency.

Vanuit de verschillen in (functionele) eisen en wensen is het dus maar zeer de vraag of diverse departementen en overheids organisaties bij elkaar op 1 overheidscloud passen.

Een mooi voorbeeld om effectiviteit en efficiëntie te bekijken is de boven genoemde ‘work cycles’:

Veel organisaties hebben virtualisatie ingevoerd om efficiënter gebruik te kunnen maken van de gekochte hardware. De boodschap dat bij veel bedrijven de systemen meer idle (stil) staan, dan dat ze werken is goed aangekomen. Het beter uitnutten van de potentie van je systeem levert dus (financiële) voordelen op.

Dit zelfde passen de grote cloud providers toe op hun cloud platform. Door het combineren van verschillende werklast met verschillende karakteristieken poogt men om het cloud platform optimaal te benutten. Hier voor is geografische spreiding bijvoorbeeld van belang; als het ene continent stopt met werken, word het andere continent wakker. Door het toepassen van dit soort ideeën zorgt men er voor dat de toegepaste investering optimaal benut word. dit word ook wel bestempeld als ‘cloud tetris’; waarbij de cloud provider de werklast blokjes in elkaar probeert te passen…

Als we bovenstaand voorbeeld toepassen op het (interne) private cloud concept voor de Nederlandse overheid, is duidelijk dat onze tetris actie is stuk lastiger is. Ambtenaren starten om 8 uur s ’morgens en gaan naar huis om 17u… (de 1.0 ambtenaar dan…)

Het is ook de vraag of de departementen en andere overheids onderdelen gaan zitten wachten tot er een keer een interne overheids cloud komt. Hier en daar word nu al ‘het water getest’ rond de public cloud leveringen. De doorlooptijd en de diversiteit in functionele behoefte zal leiden tot fragmentatie, zoals ook in het Microsoft rapport staat:

Deze beweging word nog eens versterkt door de zo geheten “rogue clouds”, waarbij ambtenaren zonder medeweten van hun IT afdeling public cloud computing gaan gebruiken. Dit gebeurd nu al en word steeds makkelijker gemaakt door de self-service mogelijkheden van cloud computing.

En de USA dan, die doen toch ook ‘Gov cloud’ ?

Als we kijken naar de ontwikkelingen in de USA onder overheids-CIO Vivek Kundra, zien we daar een hele duidelijke cloud strategie. Deze word vooral zichtbaar op Apps.gov. Deze website is een portaal naar de verschillende cloud computing diensten uit het IAAS tot SAAS scala. De website is feitelijk ook een soort webshop voor overheids instanties die via deze omgeving de diensten kunnen inkopen. De achterliggende organisatie (GSA) is in feite een inkoop organisatie voor diverse cloud leveringen.

Hierbij probeert men gezamenlijke aanbestedingen in de markt te zetten waarbij alle overheids instanties gebruik kunnen maken van deze ingekochte diensten.

Kundra is zich ook bewust van het feit dat diverse overheids onderdelen zelf al bezig zijn met private cloud ontwikkelingen en probeert deze vooral bij elkaar te brengen.
De grootste focus ligt hierbij op het gebruik van public clouds die ingekocht worden door de GSA, onder overheids voorwaarde. De meest recente aanbesteding is die voor cloud-based Infrastructure as a Service (IAAS). Deze is gewonnen door diverse public cloud providers zoals Amazon, Savvis en Verizon.

Het is ook slim om te starten met de IAAS laag omdat deze het meest generiek is. Iedere overheids instantie heeft opslag en rekenkracht nodig. Met de 11 winnaars van de deze aanbestedingsronde moet er dus altijd wel iets tussen zitten wat bruikbaar is. Het maken van eenduidige eisen en wensen op PAAS en SAAS gebied zal dit lastiger zijn.

Al met al blijkt de keuze voor een portaal functie en centrale inkoop een slimme zet te zijn.

Dat er achter de schermen ook private clouds zijn voor bepaalde overheids instanties is ook duidelijk. Dit blijkt ook uit de winnaars van de IAAS aanbesteding waarbij een aantal een externe private cloud leveren. NASA is/was hier bijvoorbeeld ook heel nadrukkelijk mee bezig geweest vanuit hun Nebula ontwikkeling. Deze werd uiteraard gedaan op basis van openstandaarden en opensource, waarna een groot deel van de code is opgegaan in de OpenStack ontwikkeling. Zo heeft het bedrijfsleven en de burger ook weer profijt van deze ontwikkeling en de belasting centjes die daar in zijn gaan zitten.

Wat wel.. en wat niet ?

Is het vestigen van een interne private cloud voor alle overheids instanties (de ‘overheidscloud’) wel dus zo’n goed idee ? Vanuit doorlooptijd, schaal en bijbehorende kosten efficiëntie lijkt de public cloud dit toch echt te winnen. Er zijn nog de nodige barrières te overwinnen maar daar is voor een groot deel de politiek ook aan zet. Als het regeer akkoord de wens uitspreekt voor een kleinere, kosten efficiëntere en (ICT) slimmere overheid, dan liggen hier de kansen.

Dus wel:

– Ontsluiting van overheids informatie regelen voor overheids onderdelen onderling en overheid richting het bedrijfsleven en de burger. (API’s?!?)

– Regels en wetgeving versoepelen zodat overheids instanties gebruik kunnen maken van public cloud mogelijkheden. Dit gaat van aanbestedingsregels tot wetgeving rond data opslag.

– Starten met meest generieke diensten, met als voorbeeld IAAS.

– Handen in een slaan voor de inkoop van bepaalde public cloud diensten. Hier is een rol weg gelegd voor de rijks CIO.

Dus niet:

– Bouwen van een interne private cloud omgeving voor alle overheids instanties.

En ja… alle losse public clouds voor overheids gebruik… die verzameling mag je dan wel weer ‘overheidscloud’ van noemen.. 😉

Meer:

Overheid in de cloud

Info.apps.gov

The Economics of the Cloud for the EU Public Sector (vooral hoofdstuk 4)

Overheidsinnovatie bij NASA

Met lichte afgunst en jalousie volg ik al enige tijd het NASA Nebula project voor Cloud computing.

Nebula is een open-source cloud computing project die een alternatief moet bieden voor de kostbare constructie van datacentra en IT infrastructuur bij de NASA. Nebula levert high performance en direct beschikbare rekenkracht, opslag en netwerk faciliteiten. Dit alles op basis van enkele bestaande en nieuw ontwikkelde open-source componenten.

NASA heeft goed begrepen welke ingrediënten er zo al nodig zijn om deze flexibele infrastructuur en platform te kunnen bieden:

Het fysieke datacenter voor deze oplossing is modulair gebouwd. Hierbij is voor een container gekozen.
De onderliggende hardware bestaat voornamelijk uit het Cisco UCS systeem, welke de rekenkracht en netwerk omgeving dynamisch levert.

Een container bevat ongeveer 15.000 CPU cores of 15 petabyte aan data en het geheel is hierbij tot 50% energie zuiniger dan de bestaande IT omgevingen.

De lagen die boven op de hardware zijn gebouwd, bestaan voornamelijk uit open-source producten. Deze zijn voor een deel uit de markt gehaald en voor een deel zelf ontwikkeld. Voor al op dit laatste vlak word het interessant voor een overheids organisatie zoals NASA;

Het gene ontwikkeld is heeft een hoog innovatief karakter.
De ontwikkelde componenten zijn open-source en worden derhalve ook gepubliceerd en beschikbaar gesteld aan de gemeenschap.
Een deel van de componenten zijn gedoneerd aan de OpenStack (het open-source, open-standaarden Cloud project)
Men gebruikt voornamelijk open standaarden.

Het bovenstaande zijn allemaal karakteristieken die meestal slecht passen bij de bureaucratische en behoudende mentaliteit van overheidsorganisaties.

Ray O’Brien (Nebula Program Manager) schrijft daar over in zijn blog:

Innovation doesn’t always come easily… especially in a large federal government agency. True, rules and regulations are needed to manage behemoth organizations and protect taxpayers, but this always has to be balanced so that creativity and innovation are nurtured, not stifled. The senior NASA managers responsible for the oversight of Nebula understand this key point.

How does Nebula do it? The answer is that Nebula functions more like a tech start-up and less like a legacy organization. Critical to making it work: a phenomenal team of talented professionals and the effective use of modern day communications.

Ik mag een groot deel van mijn werkzame leven al door brengen in overheidsorganisaties.. dus ik herken waar hij het over heeft. Het succes van dit project (onderschreven door de landelijk CIO Vivek Kundra) dwingt dan ook groot respect af. De ontwikkelde Nebula omgeving is ook nog eens de motor onder een groot deel van de Apps.gov omgeving voor diverse overheidsinstellingen.

Een project dat innovatie combineert met groen, flexibel, cloud, open-source, open-standaarden, dynamische infrastructuur en een modulair datacenter… binnen de overheid ?!? Ik meld me meteen aan !